W związku z zakażeniami koronawirusem SARS-CoV-2, w okresie od dnia 20 marca 2020 r., na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej został ogłoszony stan epidemii /rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii/. Przypomnieć trzeba, że stan epidemii to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii / art. 2 pkt. 22 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, zwana dalej ustawa o zapobieganiu zakażeń/

skierowanie do pracy

W celu zwalczania epidemii, ustawodawca uzbroił organy administracji publicznej w różne uprawnienia, w tym m.in. w możliwość skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii /art. 47 ust. 1 ww. ustawy o zapobieganiu zakażeń/. Pracownicy podmiotów leczniczych, osoby wykonujące zawody medyczne oraz osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych, mogą być skierowani do pracy przy zwalczaniu epidemii – w drodze decyzji administracyjnej, na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.

Decyzję o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii na terenie województwa, w którym osoba skierowana posiada miejsce pobytu lub jest zatrudniona, wydaje właściwy wojewoda, a w razie skierowania do pracy na obszarze innego województwa – minister właściwy do spraw zdrowia. Od decyzji wojewody przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zdrowia, jednakże co istotne wniesienie środka odwoławczego nie wstrzymuje wykonania decyzji.

Co istotne podmiot leczniczy lub jednostka organizacyjna wskazana w rzeczonej decyzji, nawiązują z osobą skierowaną do pracy stosunek pracy na czas wykonywania określonej pracy, na okres nie dłuższy niż wskazany w decyzji.

wyłączenia

W tym miejscu należy zaznaczyć, że nie wszystkie osoby podlegają powyższemu obowiązkowi- wyłączone są następujące grupy osób:
• osoby, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat;
• kobiety w ciąży lub osoby wychowujące dzieci w wieku do 18 lat, w tym osoby wychowujące samotnie dzieci do lat 18;
• osoby, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy;
• inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi;
• osoby, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 152)
• posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej.

wynagrodzenie

Osobie skierowanej do pracy przy zwalczaniu epidemii przysługuje, po pierwsze urlop bezpłatny u dotychczasowego pracodawcy, po drugie zaś wynagrodzenie zasadnicze
w wysokości nie niższej niż 150% przeciętnego wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego na danym stanowisku pracy w zakładzie wskazanym w tej decyzji lub w innym podobnym zakładzie, jeżeli w zakładzie wskazanym nie ma takiego stanowiska.

Wynagrodzenie nie może być niższe niż wynagrodzenie, które osoba skierowana do pracy przy zwalczaniu epidemii otrzymała w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym wydana została decyzja o skierowaniu jej do pracy przy zwalczaniu epidemii.

zwrot kosztów

Do katalogu uprawnień wymienionego powyżej należy również zaliczyć prawo do zwrotu kosztów przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia, na zasadach określonych w przepisach o ustalaniu oraz wysokości należności przysługującej pracownikom państwowych jednostek z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju. Zwrot kosztów z tytułu zakwaterowania lub wyżywienia nie przysługuje w przypadku zapewnienia w miejscu wykonywania pracy bezpłatnego zakwaterowania lub wyżywienia.

sankcje 

Na zakończenie trzeba zaznaczyć, że ww. organy zostały wyposażone w narzędzia, które mają ułatwić wyegzekwowanie nałożonych obowiązków. Za niezastosowanie się do wydanej decyzji, na podstawie art. 53 ww. ustawy o zapobieganiu zakażeń , grozi kara grzywny w wysokości od 20 do 5000 zł, przy nakładaniu, której bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Tomasz Kozak
radca prawny
————–
autor od kilku świadczy pomoc prawną dla Okręgowej Izby Lekarskiej w Olsztynie; członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Olsztynie; lider Instytutu – Specjaliści Prawa Ochrony Zdrowia; od 2017r. wykładowca z zakresu prawa medycznego i prawa pracy oraz z zakresu ochrony danych medycznych; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym, jak również w sprawach cywilnych i z zakresu prawa pracy;