Częściowej zmianie ulegną zasady kierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii, m.in. w zakresie kategorii osób wyłączonych spod możliwości skierowania do pracy, ale także w zakresie możliwości zgłoszenia gotowości do pracy. Zmianie ulega przepis art. art. 47 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Prezydent RP w dniu 3 listopada 2020r. podpisał ustawę z dnia 28 października r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19.

osoby które nie mogą zostać przymusowo skierowane

Po dokonanej zmianie (zaznaczono kolorem czerwonym) nie podlegają skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii:
1. osoby, które nie ukończyły 18 lat

2. osoby, który ukończyły 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn;

3. kobiety w ciąży;

4. osoby samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat (UWAGA! W przypadku gdy dziecko w wieku do 18 lat jest wychowywane przez 2 osoby, którym przysługuje władza rodzicielska, do pracy przy zwalczaniu epidemii może zostać skierowana wyłącznie jedna z nich);

5. osoby wychowujące dziecko w wieku do 14 lat;

6. osoby wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego;

7. osoby, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy;

8. inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi, na których przebieg ma wpływ zakażenie lub zachorowanie na chorobę zakaźną będącą przyczyną epidemii lub orzeczona choroba przewlekła ma wpływ na przebieg lub zachorowanie na chorobę zakaźną (UWAGA! Orzeczenie w sprawie choroby wydaje lekarz orzecznik ZUS w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych);

9. osoby, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe

10. posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej.

Powyższa lista może budzić wątpliwości co do powyższego punktu 4, który literalnie wskazuje na wyłączenie osoby samotnie wychowującej dziecko do lat 18. Tak jednak brzmi nowy art. 47 ust. 3a) ww. ustawy o zapobieganiu

-> można jedynie domyślać się, że klucz tkwi w użytym zwrocie „którym przysługuje władza rodzicielska”, czyli ustawodawca dopuścił sytuację, gdy dwie osoby mają władzę rodzicielską, ale tylko jedno z nich wychowuje, zatem skierowaniu podlega albo ten rodzic, który samotnie wychowuje, albo ten który nie wychowuje (ale posiada władzę rodzicielską).

okres choroby nie skraca „ważności skierowania”

Powyższa zmiana wprowadziła także nowy art. 47 ust. 8a) ww. ustawy następującej treści: „Okresu niezdolności do pracy nie zalicza się do okresu skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii”.

Oznacza to, że w przypadku, gdy dana osoba zostanie objęta skierowaniem i np. zachoruje, wówczas nie mija w żadnym zakresie okres 3 miesięcy „obowiązywania” decyzji o skierowaniu (art. 47 ust. 7 ww. ustawy o zapobieganiu). Po ustaniu ww. okresu niezdolności do pracy osoba taka ma obowiązek zastosowania się do decyzji o skierowaniu.

zgłoszenie gotowości do objęcia skierowaniem

Wprowadzono możliwość dobrowolnego zgłoszenia się do objęcia skierowaniem. Przepis art. 47 ust. 2a) ww. ustawy o zapobieganiu wskazuje, że można zgłosić się do wojewody. Od razu ograniczono kategorie osób – „gotowość” mogą zgłosić jedynie:
1. osoby, które nie ukończyły 18 lat;
2. kobiety które ukończyły 60 lat
3.  mężczyźnie, którzy ukończyli 65 lat;
3. osoby samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat;
4. osoby wychowujące dziecko w wieku do 14 lat.

wyższe wynagrodzenie

Zmianie uległa także wysokość wynagrodzenia dla osoby skierowanej. Po zmianie wynagrodzenie zasadnicze takiej osoby musi wynosić nie mniej niż 200% przeciętnego wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego na danym stanowisku pracy w zakładzie wskazanym w tej decyzji (poprzednio było to 150%). Nadal podwyższone wynagrodzenie NIE OBEJMUJE pracujących w danym miejscu dobrowolnie.

Rozszerzono także zasady ustalania wynagrodzenia osoby skierowania z poprzedniego miejsca. Obecnie zd. 2 art. 47 ust. 10 ww. ustawy o zapobieganiu ma następujące brzmienie: „Wynagrodzenie nie może być niższe niż wynagrodzenie lub uposażenie zasadnicze wraz z dodatkami do uposażenia o charakterze stałym, które osoba skierowana do pracy przy zwalczaniu epidemii otrzymała w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym wydana została decyzja o skierowaniu jej do pracy przy zwalczaniu epidemii”.

Dodano także zdanie 3 do ww. przepisu art. 47 ww. ustawy, który po zmianie nakazuje „osobom, którym wynagrodzenie ustalono na podstawie uposażenia zasadniczego i dodatków do uposażenia o charakterze stałym” wynagrodzenie wypłacać miesięcznie z góry w pierwszym dniu roboczym miesiąca, za który przysługuje wynagrodzenie.

wykaz z izby lekarskiej / pielęgniarek i położnych

Ustawa daje także nowe uprawnienie wojewodzie i ministrowi zdrowia w art. 47 ust. 1a ww. ustawy o zapobieganiu.

Po zmianie wojewoda i minister zdrowia będzie mógł zwrócić się m.in. do samorządu lekarskiego, czy samorządu pielęgniarek i położnych o przesłanie wykazu osób (lekarzy, pielęgniarek, położnych), którzy mogą być skierowani do pracy przy zwalczaniu epidemii. Taki wykaz samorząd zawodowy będzie miał obowiązek przesłać w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Wykaz będzie musiał zawierać: imię, nazwisko, adres miejsca zamieszkania i numer prawa wykonywania lekarza.

Ustawodawca zupełnie nie zauważył, że samorządy zawodowe nie zbierają i nie mają prawa zbierać danych, które mogłyby ewentualnie posłużyć do ustalenia / stworzenia najpierw listy osób podlegających wyłączeniu spod obowiązku skierowania, np. posiadania dzieci i ich wieku (do lat 14, do lat 18), niepełnosprawności, niezdolności do pracy, czy chorób przewlekłych. Dopiero wówczas samorządy zawodowe mogłyby podać listę osób – swoich członków, którzy mogliby zostać skierowania.

 

Kolejne zmiany w zasadach skierowania zostaną omówione w następnym artykule.

adwokat Karol Kolankiewicz

———-

Karol Kolankiewicz jest adwokatem – członkiem Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku; współzałożyciel Instytutu – Specjaliści Prawa Ochrony Zdrowia; od 2008 roku nieprzerwanie świadczy pomoc prawną dla Okręgowej Izby Lekarskiej w Gdańsku; świadczy także usługi doradztwa prawnego dla podmiotów leczniczych; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym i ochroną danych osobowych, jak również w sprawach karnych, odszkodowawczych oraz związanych z ochroną dóbr osobistych; prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych; autor licznych publikacji z zakresu prawa medycznego m.in. dla Pomorskiego Magazynu Lekarskiego, Wydawnictwa Wolters Kluwer Polska, czy Wydawnictwa Wiedza i Praktyka.