Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 25 września 2015 r o zawodzie fizjoterapeuty fizjoterapeuta może samodzielnie udzielać świadczeń z zakresu fizjoterapii – po spełnieniu wymogów co do doświadczenia – > po uzyskaniu tytułu zawodowego (i ewentualnie doświadczenia w zawodzie):

1. magistra -> uzyskany na skutek rozpoczętych po dniu 1 października 2017 r. jednolitych 5-letnich studiów wyższych w zakresie fizjoterapii (obejmujących co najmniej 300 punktów ECTS, w tym co najmniej 160 punktów ECTS w zakresie fizjoterapii) zakończonych uzyskaniem tytułu magistra -> po odbyciu 6-miesięcznej praktyki zawodowej oraz po złożeniu z wynikiem pozytywnym Państwowego Egzaminu Fizjoterapeutycznego;

2. magistra -> uzyskany w innych niż powyższy sposób -> dodatkowym wymogiem jest co najmniej 3-letnie doświadczenie w zawodzie fizjoterapeuty;

3. licencjata -> dodatkowym wymogiem jest co najmniej 6-letnie doświadczenie w zawodzie fizjoterapeuty.

Nie może jednak:
a. wydawać zleceń na wyroby medyczne;
b. wydawać opinii i orzeczeń odnośnie do stanu funkcjonalnego osób poddawanych fizjoterapii oraz przebiegu procesu fizjoterapii;
c. kwalifikować do fizykoterapii i kinezyterapii.

4. technika fizjoterapii -> dodatkowym wymogiem jest co najmniej 6-letnie doświadczenie w zawodzie fizjoterapeuty.

Nie może jednak:
a. wydawać zleceń na wyroby medyczne;
b. wydawać opinii i orzeczeń odnośnie do stanu funkcjonalnego osób poddawanych fizjoterapii oraz przebiegu procesu fizjoterapii;
c. kwalifikować do fizykoterapii i kinezyterapii.

bez wymaganego doświadczenia 

Nadto fizjoterapeuta nieposiadający okresu doświadczenia w zawodzie określonego powyżej w pkt. 2-4 może udzielać świadczeń zdrowotnych w zakresie wynikającym z posiadanego tytułu zawodowego -> wyłącznie na podstawie skierowania lekarza albo innego fizjoterapeuty posiadającego prawo samodzielnego udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu fizjoterapii.

W zakresie powyższego wymogu „doświadczenia zawodowego” wskazać należy, że ustawa nie precyzuje jak należy to pojęcie rozumieć. W tym zakresie za uzasadnioną powinna zostać przyjęta interpretacja zawarta w Stanowisku 1/I KRF Krajowej Rady Fizjoterapeutów z dnia 23 listopada 2017r. (https://kif.info.pl/informacje/stanowisko-krf-w-sprawie-samodzielnego-udzielania-swiadczen-zdrowotnych-przez-fizjoterapeutow/).

Zgodnie z ww. stanowiskiem do ww. okresu doświadczenia zawodowego zaliczają się wszystkie udokumentowane okresy udzielania świadczeń przez fizjoterapeutę posiadającego prawo wykonywania zawodu -> wynikające z zakresu zadań na danym stanowisku pracy. Przyjąć także należy, że dotyczy to także doświadczenia w zakresie udzielania świadczeń przed dniem 1 czerwca 2016r. tzn. przed dniem wejścia w życie ww. ustawy o zawodzie fizjoterapeuty.

świadczenia zdrowotne z zakresu fizjoterapii

Przypomnieć należy, że „udzielanie świadczeń zdrowotnych” w rozumieniu art. 4 ust. ww. ustawy polega w szczególności na:

1. diagnostyce funkcjonalnej pacjenta;

2. kwalifikowaniu, planowaniu i prowadzeniu fizykoterapii / kinezyterapii / masażu;

3. dobieraniu do potrzeb pacjenta wyrobów medycznych;

4. nauczaniu pacjentów posługiwania się wyrobami medycznymi;

5. prowadzeniu działalności fizjoprofilaktycznej (popularyzowanie zachowań prozdrowotnych oraz kształtowanie i podtrzymywanie sprawności i wydolności osób w różnym wieku w celu zapobiegania niepełnosprawności);

6. wydawaniu opinii i orzeczeń odnośnie do stanu funkcjonalnego osób poddawanych fizjoterapii oraz przebiegu procesu fizjoterapii;

7. nauczaniu pacjentów mechanizmów kompensacyjnych i adaptacji do zmienionego potencjału funkcji ciała i aktywności

niezbędna wiedza i umiejętności 

Przepisy stanowią, że czynności zawodowe w ramach poszczególnych zadań zawodowych wykonuje fizjoterapeuta posiadający wiedzę i umiejętności niezbędne do ich wykonywania potwierdzone dokumentami właściwymi dla poziomu wykształcenia niezbędnego do ich wykonywania, przy czym:

1. poziom podstawowy – posiada osoba, która ukończyła publiczną szkołę policealną lub niepubliczną szkołę policealną o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskała tytuł zawodowy „technik fizjoterapii” oraz osoba, która uzyskała dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu licencjata;

2. poziom rozszerzony – posiada osoba, która uzyskała dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu magistra;

3. poziom specjalistyczny – posiada fizjoterapeuta z tytułem specjalisty w dziedzinie fizjoterapii lub tytułem specjalisty rehabilitacji ruchowej II stopnia.
Szczegółowy wykaz czynności zawodowych fizjoterapeuty w ramach poszczególnych zadań zawodowych i odpowiadający im poziom wykształcenia, niezbędny do ich wykonywania, stanowiący załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2018 r. w sprawie szczegółowego wykazu czynności zawodowych fizjoterapeuty.

świadczenia w ramach NFZ

Od powyższej możliwości samodzielnego udzielania świadczeń (bez skierowania lekarza) odróżnić należy wymogi wynikające z przepisów dot. udzielania świadczeń finansowanych ze środków publicznych, które przewidują konieczność legitymowania się przez pacjenta skierowaniem wystawionym przez każdego lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (np. do poradni rehabilitacyjnej) lub lekarza określonej specjalności (np. w przypadku skierowań na cykl zabiegów dla dzieci lekarz specjalista w dziedzinie dziecięcej).

Wreszcie w zakresie świadczeń finansowanych przez NFZ przepisy przewidują możliwość udzielania określonych świadczeń przez fizjoterapeutę z określonym kwalifikacjami lub doświadczeniem (np. przy wizycie fizjoterapeutycznych w ramach fizjoterapii domowej określono m.in. wymóg posiadania co najmniej 3-letnie doświadczenia w zawodzie fizjoterapeuty, w wymiarze co najmniej 1/4 etatu przeliczeniowego).

Na koniec przypomnieć trzeba, że w każdym przypadku – niezależnie od sposobu finansowania (przez NFZ, czy zapłata przez pacjenta) – fizjoterapeuta ma obowiązek wykonywać zawód z należytą starannością, zgodnie z zasadami etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałością o jego bezpieczeństwo i wykorzystując wskazania aktualnej wiedzy medycznej.

 

Karol Kolankiewicz
adwokat

———-
Karol Kolankiewicz jest adwokatem – członkiem Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku; współzałożyciel Instytutu – Specjaliści Prawa Ochrony Zdrowia; od 2008 roku nieprzerwanie świadczy pomoc prawną dla Okręgowej Izby Lekarskiej w Gdańsku; świadczy także usługi doradztwa prawnego dla podmiotów leczniczych; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym i ochroną danych osobowych, jak również w sprawach karnych, odszkodowawczych oraz związanych z ochroną dóbr osobistych; prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych; autor licznych publikacji z zakresu prawa medycznego m.in. dla Pomorskiego Magazynu Lekarskiego, Wydawnictwa Wolters Kluwer Polska, czy Wydawnictwa Wiedza i Praktyka.