Newsy

Kolankiewicz-K.-_7545-1200x800-1.jpg

Coraz częściej w placówkach medycznych można zaobserwować asystentów medycznych. Pojawiają się w związku z tym pytania o uprawnienia takiego asystenta.

W świetle przepisów asystent medyczny nie jest odrębnym zawodem – on jedynie wykonuje pewną rolę w placówce. Placówki medyczne, które korzystają z pomocy asystentów medycznych, mają pewną swobodę organizowania pracy asystenta zgodnie ze swoimi potrzebami – granicą jest w zasadzie jedynie i aż konieczność posiadania określonych uprawnień, aby udzielać określonych świadczeń czy w nich uczestniczyć.

kto może być asystentem medycznym

Asystentem medycznym może być:
1. osoba wykonująca zawód medyczny, np. pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, czy fizjoterapeuta – wtedy taki asystent może wykonywać czynności do których ma uprawnienie w ramach danego zawodu np. może wykonywać czynności „przypisane” pielęgniarce, gdy wykonuje zawód pielęgniarki (gdy ma prawo wykonywania zawodu pielęgniarki )
2. inna osoba – która nie wykonuje żadnego z zawodów medycznych – taki asystent może wykonywać jedynie czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

w czym pomoże asystent medyczny

Nieliczne przepisy wskazują i opisują uprawnienia asystenta do dokonywania czynności pomocniczych przy udzielaniu i dokumentowaniu świadczeń,.
Wyłącznie osoba wpisana do Rejestru Asystentów Medycznych w imieniu lekarza, który go do tego upoważnił, ma uprawnienia do:

  1. wystawiania recept (e-recepta)
  2. wystawiania zleceń na zaopatrzenie i zleceń naprawy wyrobów medycznych (e-zlecenie),
  3. wystawiania skierowań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 59aa ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (e-skierowanie),
  4. dokonywania wpisów w Karcie Szczepień, o której mowa w art. 21a ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
  5. wystawiania zaświadczeń lekarskich, w imieniu lekarza i na podstawie danych dotyczących orzeczonej czasowej niezdolności do pracy zawartych w sporządzonej przez niego dokumentacji medycznej (e-ZLA)

Powyższe upoważnienie może być udzielone przez lekarza na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Możliwe jest udzielenie kolejnych upoważnień na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy wobec tej samej osoby. Możliwe jest także cofnięcie upoważnienia przez lekarza w każdym czasie.

inne czynności pomocnicze

Asystent medyczny może uczestniczyć przy udzielaniu świadczeń wtedy, gdy jest to niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia, np. gdy pomaga przytrzymać pacjenta podczas badania czy obsługuje aparaturę.
Pośród innych czynności pomocniczych wymienia się:

  • pomoc w kontakcie z pacjentem – przypomnienie o wizycie, zawiadomienie o odwołaniu lub zmianie terminu wizyty, czy może przekazywać informacje przypominające o konieczności zabrania wyników badań na wizytę, czy o konieczności pozostawania na czczo w dniu badania, itp.
  • weryfikację tożsamości i uprawnień pacjenta – prośba o okazanie dowodu osobistego + legitymacji inwalidy wojennego i przekazuje lekarzowi potwierdzenie;
  • sporządzanie sprawozdań wynikających ze statystyki publicznej, przekazywanych do NFZ
  • obsługa i rejestracja pacjentów
  • faktyczne wydawanie dokumentacji medycznej na żądanie pacjenta, archiwizacja dokumentacji medycznej, włączanie i wprowadzanie wyników badań diagnostycznych udostępnionych przez pacjentów do indywidualnej dokumentacji medycznej
  • przyjmowanie i weryfikacja deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ;
  • przyjmowanie innych oświadczeń od pacjentów.
  • dokonywanie technicznych zapisów w dokumentacji podczas badania lekarskiego w gabinecie – na wyraźne polecenie lekarza – to co lekarz mówi i to co opowiada pacjent.

 

adw. Karol Kolankiewicz

artykuł został pierwotnie opublikowany na Receptanaprawo.pl  

 

————————-
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym, prawem karnym i ochroną danych osobowych. Od 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego m. in. dla Ośrodka Kształcenia NIL;

Ekspert – autor ponad 20 praktycznych kursów e-learningow’ych dla Receptanaprawo.pl, w tym:

Jakie informacje dla pacjenta ma obowiązek zamieścić placówka medyczna„, „Rejestracja medyczna – jakość usług i bezpieczeństwo pacjenta„, „Lekarz wobec agresji – ochrona w prawie karnym”, „5 najczęstszych błędów personelu w toku realizacji kontraktu z NFZ„, „Teleporada – jak unikać błędów przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych?”,  „Kiedy lekarz może odstąpić od leczenia?”, czy „Rejestracja medyczna – podstawowe obowiązki i zadania

Współautor praktycznych publikacji m.in.:

„Jak bezpiecznie udostępniać dokumentację medyczną” (2024), „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021), „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023); Gdy pacjent wzywa do zapłaty – jak się bronić przed roszczeniami? (2024)


Karkut-A.-zdjęcie-1-1200x800.jpg

Rejestracja (recepcja) to pierwszy kontakt pacjenta ze świadczeniodawcą – od tego jak pacjent zostanie przyjęty i obsłużony podczas rejestracji zależy czy w ogóle skorzysta z usługi medycznej, czy zrezygnuje nawet z zapisania się na proponowany termin, czy też zgłosi się na umówiony termin i będzie właściwie przygotowany do wizyty, badania czy zabiegu.
Z tych względów bardzo ważne jest, aby proces rejestracji zorganizowany był w taki sposób aby ułatwiał skorzystanie z oferowanych przez placówkę medyczną usług, a nie stanowił dla pacjenta dodatkowej bariery.
Z tych względów warto wskazać na elementy decydujące o prawidłowej organizacji rejestracji, odnoszące się do kilku najważniejszych kwestii dot. pomieszczeń, elementy organizacyjne, czy dot. personelu i zakresu zbieranych informacji.

elementy przestrzenne (lokalowe)

  • rozmieszczenie stanowisk rejestracji (okienka, boksy) w sposób zapewniający ochronę informacji podawanych przy rejestracji przed innymi rejestrującymi się oraz oczekującymi na rejestrację (odpowiednie odległości między okienkami i dystans od osób oczekujących);
  • dostosowanie infrastruktury rejestracji do potrzeb osób z niepełnosprawnościami (obniżone pulpity, dostęp do biletomatu, możliwość skorzystania z pomocniczych systemów komunikacyjnych np. system Braille’a, języka migowego itp.);
  • wyodrębnienie strefy obsługi bezpośredniej (przy ladzie lub okienkach) i tzw. back office, gdzie odbierane są telefony, maile itp. Strefy te powinny być oddzielone tak aby pracownicy nawzajem się nie słyszeli i nie przeszkadzali sobie.

elementy organizacyjne

  • rozdzielenie funkcjonalne różnych sposobów rejestracji: osobistej, telefonicznej i elektronicznej (osoby obsługujące pacjentów przy okienku jednocześnie nie powinny odbierać telefonów czy odpowiadać na maile);
  • wyodrębnienie stanowiska dla obsługi osób z uprawnieniami szczególnymi (obsługa tych pacjentów zajmuje więcej czasu i wymaga szczególnej wiedzy);
  • zapewnienie możliwości konsultacji z kierownikiem / lekarzem / koordynatorem (wsparcia decyzyjnego) w sytuacjach nietypowych

elementy dot. personelu

  • zatrudnianie w rejestracji pracowników ze szczególnymi cechami osobowościowymi ( powinny to być osoby cierpliwe, kontaktowe, empatyczne i odporne na stres);
  • opracowanie niezbędnych procedur zapewniających sprawny i zgodny z przepisami proces rejestracji.

zakres informacji przetwarzanych podczas rejestracji

Bardzo istotną kwestią jest również zakres informacji jakie przetwarzane są podczas rejestracji. Należy ograniczyć się wyłącznie do danych niezbędnych do:

  • przeprowadzenia zapisu na wizytę (dane osobowe, rodzaj poradni/ oddziału/ pracowni, skierowanie)
  • potwierdzenia dodatkowych uprawnień pacjenta
  • do zmiany terminu wizyty
  • właściwego przygotowania do wizyty / badania / zabiegu.

Rzecznik Praw Pacjenta wielokrotnie uznawał, że pozyskiwanie już na etapie rejestracji zbyt szczegółowych informacji dotyczących stanu zdrowia, objawów choroby itp. narusza prawa pacjenta. Są to informacje zastrzeżone dla osób wykonujących zawody medyczne, a pracownicy rejestracji nimi nie są, dlatego też nie są oni uprawnieni do kwalifikowania na wizytę czy też odmowy przyjęcia przez lekarza. Niedopuszczalne jest również komentowanie zachowania, wyglądu czy percepcji pacjenta, jego opiekunów bądź osób towarzyszących.

Podczas rejestracji pacjent powinien otrzymać niezbędne informacje dotyczące daty i godziny umówionej wizyty czy innego świadczenia, miejsca gdzie będzie ona zrealizowane (adresu, piętra numeru gabinetu itp.).

Dobrą praktyką jest też aby w rejestracji dostępne były informacje o rodzajach świadczeń udzielanych w placówce, adresach miejsc wykonywania zlecanych badań diagnostycznych, dokumentach koniecznych przy przyjęciu do lekarza, ubezpieczeniu zdrowotnym, odpłatności za świadczenia, zasadach udostępniania dokumentacji medycznej i innych dotyczących organizacji udzielania świadczeń.

 

artykuł został pierwotnie opublikowany na portalu receptanaprawo.pl  

 

Anna Karkut

——————-

Anna Karkut – prawnik (Uniwersytet Gdański) i menedżer w ochronie zdrowia (Podyplomowe Studium Ekonomiki Zdrowia Uniwersytetu Warszawskiego, Podyplomowe Studia Zarządzania w Jednostkach Samorządu Terytorialnego Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku); certyfikowany audytor systemu zarządzania jakością, doświadczony Administrator Bezpieczeństwa Informacji.

Ekspert Receptanaprawo.pl. i wykładowca Ośrodka Kształcenia NIL.

Specjalizuje się w zakresie doradztwa i szkoleń w zakresie kontraktowania, realizacji i rozliczania umów świadczeń finansowanych ze środków publicznych, praw pacjenta, ochrony danych osobowych i zarządzania jakością w opiece zdrowotnej. Świadczy usługi w zakresie zarządzania na rzecz dużych podmiotów leczniczych.

Współautorka podręcznika „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021) oraz poradników „Wykonywanie zawodów lekarza i pielęgniarki w Polsce przez medyków z Ukrainy. Poradnik dwujęzyczny” (2022) i „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023)

 


ISPOZ 2017. Wszystkie prawa zastrzeżone.