Newsy

pexels-danykurstudio-12357522-1200x800.jpg

Każdy obywatel ma prawo złożyć skargę do Rzecznika Praw Pacjenta.

Skargę może złożyć sam pacjent, gdy uzna, że zostały naruszone jego prawa w toku relacji z placówką medyczną, lekarzem, pielęgniarką, czy pracownikiem rejestracji.

Skargę może złożyć także członek rodziny pacjenta i każda inna osoba.
Złożenie skargi jest bezpłatne i łatwe – to może być wizyta osobista w Biurze Rzecznika w Warszawie, może to być skarga pisemna, a także telefoniczna i poprzez mail.

skarga telefoniczna

Skarga może być złożona poprzez Telefoniczną Informację Pacjenta pod numerem 800 190 590. Linia ta jest czynna całodobowo i przez 7 dni w tygodniu.
Pacjenci chętnie z tej możliwości korzystają, przykładowo w 2022r. było aż 98 910 odebranych połączeń u Rzecznika Praw Pacjenta.

skarga elektroniczna

Skarga może zostać złożona drogą mailową na adres: kancelaria@rpp.gov.pl.
Skarga może zostać złożona także poprzez ePUAP – na adres skrzynki ePUAP: /RzPP/skrytka
Nie wymaga się złożenia jakiejkolwiek opłaty, ani szczegółowego prawnego uzasadnienia. Musi zawierać dane dot. konkretnego pacjenta, którego prawa miały zostać naruszone.
Jak informuje Rzecznik na swojej stronie skargi, które nie zawierają imienia i nazwiska (anonimy) oraz adresu do korespondencji nie będą rozpatrywane.

skarga osobista

Jak podaje Rzecznik Praw Pacjenta na swoje stronie skargi i wnioski można składać także ustnie do protokołu, sporządzanego w czasie spotkania z pracownikiem Biura Rzecznika Praw Pacjenta.
Przyjęcia interesantów w sprawach skarg i wniosków odbywają się w siedzibie Biura:
• w poniedziałki w godz. 9.00-18.00
• od wtorku do piątku w godz. 9.00-15.00.

W każdy wtorek, w godzinach od 15.00 do 17.00, obywateli w sprawie skarg i wniosków przyjmuje Rzecznik Praw Pacjenta lub osoba przez niego wyznaczona.

Skutkiem skargi może być wszczęcie postępowania wyjaśniającego. Przypomnieć trzeba, że Rzecznik wszczyna postępowanie wyjaśniające, gdy poweźmie wiadomość co najmniej uprawdopodabniającą naruszenie praw pacjenta.

 

adw. Karol Kolankiewicz

artykuł został pierwotnie opublikowany na Receptanaprawo.pl  

 

————————-
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym, prawem karnym i ochroną danych osobowych.

Nieprzerwanie od 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego m. in. dla Ośrodka Kształcenia NIL;

Ekspert Receptanaprawo.pl 

Współautor publikacji m.in. „Jak bezpiecznie udostępniać dokumentację medyczną” (2024), „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021), „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023); Gdy pacjent wzywa do zapłaty – jak się bronić przed roszczeniami? (2024)


pexels-klaus-nielsen-6303762-1200x1596.jpg

Z dniem 1 lipca 2024 r. weszły w życie pierwsze obowiązki przewidziane w zeszłorocznej ustawie o jakości w opiece zdrowotnej. Dotyczy to konieczności opracowania i wdrożenia przez świadczeniodawców NFZ systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem pacjenta.

Kto ma obowiązek wprowadzenia systemu?

Zgodnie z art. 18 ustawy obowiązek wprowadzenia systemu dotyczy wszystkich podmiotów wykonujących działalność leczniczą w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z NFZ. Dotyczy to zatem wszystkich świadczeniodawców (podmiotów leczniczych i praktyk zawodowych) niezależnie od zakresu udzielanych świadczeń, ilości przyjmowanych pacjentów oraz statusu.

Zakres wewnętrznego systemu.

Ustawodawca wskazał, że wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem pacjenta składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy. Celem działania owego systemu ma być zapobieganie występowania zdarzeń niepożądanych.

Zdarzenie niepożądane.

Na gruncie ustawy zdefiniowano zdarzenie niepożądane jako zaistniałe w trakcie udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczeń, powodujące lub mogące spowodować negatywny skutek dla zdrowia lub życia pacjenta, przy czym nie stanowi zdarzenia niepożądanego zdarzenie, którego skutek jest przewidywanym skutkiem prawidłowo udzielonego świadczenia. Typowe powikłania nie mogą być zatem kwalifikowane jako zdarzenia niepożądane.

Obowiązki świadczeniodawców.

W ramach wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem pacjenta świadczeniodawca powinien:

  • wdrożyć rozwiązania służące identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych i zarządzaniu tym ryzykiem w ramach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej (np. poprzez wprowadzenie punktowej oceny wystąpienia ryzyka klinicznego, technicznego, organizacyjnego i prawnego),
  • identyfikuje obszary priorytetowe dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej (np. poprzez wskazanie kierunków działań służących do poprawy jakości),
  • określa kryteria i metody potrzebne do zapewnienia skutecznego nadzoru nad jakością i bezpieczeństwem udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej (np. poprzez statystyczne określanie odsetka zdarzeń niepożądanych, reoperacji, powtarzanych badań), okresowo monitoruje i ocenia jakość i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej (np. poprzez wprowadzenie okresowej oceny dotychczasowych osiągnięć w zakresie jakości),
  • monitorować zdarzenia niepożądane (np. poprzez formularze dla personelu, które służą zgłaszaniu zdarzeń niepożądanych),
  • zapewnić dostęp do szkoleń służących uzyskaniu i podnoszeniu kompetencji personelu w zakresie jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń (np. poprzez wprowadzenie okresowych szkoleń personelu udzielającego świadczeń),
  • prowadzić badania opinii i doświadczeń pacjentów na podstawie dobrowolnych ankiet.

Ankiety.

Wzór ankiety dla pacjentów zostanie opublikowany w Biuletynie Informacji Publicznej Ministra Zdrowia. Dotychczas nie został on jednak ostatecznie opracowany. Podmiot wykonujący działalność ambulatoryjną powinien zapewnić pacjentowi możliwość wypełnienia ankiety w wybranej przez siebie formie i w sposób zapewniający swobodę wyrażenia opinii oraz anonimowość.

Opisy stanowisk pracy.

Oprócz wskazanych rozwiązań systemowych konieczne jest również określenie opisów stanowisk pracy personelu udzielającego świadczeń zdrowotnych. Może być to realizowane poprzez tzw. karty stanowiskowe określające zakres praw, obowiązków, odpowiedzialności oraz ewentualne ryzyka związane z wykonywaniem czynności przez członka personelu medycznego.

Kontrola NFZ.

W razie stwierdzenia podczas kontroli prawidłowości udzielania świadczeń przez Narodowy Fundusz Zdrowia, braku wprowadzenia wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem pacjenta, na świadczeniodawcę może zostać nałożona kara umowna w wysokości do 2% kwoty zobowiązania wynikającej z umowy z tytułu udzielania świadczeń w warunkach nieodpowiadających wymogom określonym w obowiązujących przepisach.

Podstawa prawna.

– ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta (Dz.U. z 2023 r., poz. 1692)

adw. Damian Konieczny


judge-158269_640.png

Każda przychodnia, szpital i praktyka lekarska ma prawny obowiązek do 15 sierpnia 2024r. wprowadzić standardy ochrony małoletnich w swojej działalności.

Taki wymóg wynika z art. 7 pkt 6 ustawy z 28.07.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Zmiana wprowadziła m.in.:

  • nowy Rozdział 4b „Standardy ochrony małoletnich” w ustawie z 13.05.2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich;
  • nowe obowiązki pracodawców (zajmujących się m.in. leczeniem, czy świadczeniem porad psychologicznych) przed zatrudnieniem pracowników, np. uzyskanie informacji o kandydacie z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, czy odebranie od kandydata stosownych dokumentów lub oświadczeń dot. bycia niekaranym za przestępstwa wolności seksualnej i obyczajności, czy przeciwko życiu i zdrowiu.

W celu udowodnienia, że został zrealizowany ww. obowiązek należy opracować i udostępnić małoletnim pacjentom, ich rodzicom i innym opiekunom prawnym ww. standardy ochrony małoletnich.

grozi kara grzywny / kara aresztu

Podmiotem uprawnionym do kontroli wykonywania ww. obowiązków jest wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta oraz marszałek województwa, ale także Prezes NFZ. W razie stwierdzenia niedopełnienia ww. obowiązków przez przychodni, szpitala lub praktykę lekarską, NFZ powinien niezwłocznie powiadomić o tym Policję lub prokuratora (art. 22z ww. ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich)

Kto nie wypełni ww. obowiązku wprowadzenia standardów ochrony małoletnich musi liczyć się m.in. z karą grzywny do 250 zł. W razie ponownego stwierdzenia niewykonania ww. obowiązku wprowadzenia standardów, kara jest 4-krotnie surowsza – trzeba liczyć się z karą grzywny nie niższą niż 1000 zł (art. 23b ww. ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich)

Z kolei przychodnia, szpital lub praktyka lekarska, jeżeli nie dopełni drugiego z ww. obowiązków tzn. gdy dopuści do pracy osobę bez uzyskania ww. koniecznych informacji, musi liczyć się z karą aresztu, karą ograniczenia wolności albo grzywną nie niższą niż 1000 zł (art. 23a ust. 203 ww. ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich)

co powinien zawierać standard ochrony małoletnich

Powyższy dokument „standard ochrony małoletnich” powinien określać szczególne środki ochrony przeciwdziałające zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i szczególne środki ochrony małoletnich. Przepisy nakazują, aby przy jego opracowywaniu wziąć pod uwagę charakter i rodzaj działalności prowadzonej przez daną placówkę.

Przepisy narzucają, że ww. standard powinien określać w szczególności:

  1. zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem danej placówki medycznej, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
  2. zasady i procedurę podejmowania przez daną placówkę medyczną interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;
  3. procedury i osoby odpowiedzialne w danej placówce za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego i sądu opiekuńczego;
  4. zasady przeglądu i aktualizacji takiego standardu;
  5. zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej w danej placówki medycznej za przygotowanie personelu do stosowania standardów, zasady przygotowania personelu do ich stosowania oraz
  6. sposób dokumentowania tej czynności;
  7. zasady i sposób udostępniania przez daną placówkę medyczną rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;
  8. osoby odpowiedzialne w danym podmiocie za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;
  9. sposób dokumentowania i zasady przechowywania przez dana placówkę ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
  10. wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;
  11. zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet;
  12. procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie;
  13. zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

 

Tekst pierwotnie został opublikowany dla Receptanaprawo.pl. 

Karol Kolankiewicz

————————-
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym, prawem karnym i ochroną danych osobowych; ekspert Receptanaprawo.pl i ISPOZ.pl
Nieprzerwanie do 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego m. in. dla Ośrodka Kształcenia NIL;

Współautor publikacji m.in. „Jak bezpiecznie udostępniać dokumentację medyczną” (2024), „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021), „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023)


brain-3446307_640.jpg

Prowadzenie własnego prywatnego gabinetu, kierowanie przychodnią, czy oddziałem szpitalnym oznacza konieczność umiejętnego stosowania przepisów obejmujących prawa pacjenta. Ustawa o prawach pacjenta i inne przepisy nie tylko nakładają prawny obowiązek ochrony praw pacjenta, ale także przewidują liczne sankcje za ich naruszenie.

Praktyczna znajomość praw pacjenta pozwoli w toku codziennej działalności na właściwą organizację pracy, która powoli wykazać udowodnić przestrzeganie obowiązku ochrony praw pacjenta. Pozwoli to na stworzenie dobrych praktyk i jasnych procedur postępowania w określonych sytuacjach, umiejętne wykorzystanie przygotowanych wcześniej wzorów, czy formularzy oraz różnorodnych pisemnych informacji przekazywanych pacjentowi.

To z kolei pozwoli:
na skuteczne uniknięcie lub zmniejszenie ryzyka wypłaty wysokich odszkodowań na rzecz pacjentów
– na podjęcie skutecznej obrony w toku kontroli Rzecznika Praw Pacjenta
– istotne ograniczenie ryzyka zapłaty kar umownych / obowiązku zwrotu refundacji w toku realizacji kontraktu z NFZ;
– szansę dla lekarza / pielęgniarki na obronę przed zarzutami rzecznika odpowiedzialności zawodowej.

Nie można zapominać, że Rzecznik Praw Pacjenta chętnie korzysta z prawa do kontroli placówek medycznych, gdy tylko otrzyma skargę lub inną informację o możliwym naruszeniu praw pacjenta; może także nakładać kary pieniężne, a nawet kierować sprawy do sądu i prokuratury.

 

adw. Karol Kolankiewicz

artykuł został pierwotnie opublikowany na portalu receptanaprawo.pl   

—————-

Karol Kolankiewicz – specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym, prawem karnym i ochroną danych osobowych; ekspert Receptanaprawo.pl.
Nieprzerwanie do 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych, wykładowca Ośrodka Kształcenia NIL;

Współautor publikacji książkowych, m.in. „Poradnik prawa medycznego – Gdy pacjent wzywa do zapłaty – jak się bronić przed roszczeniami?” (2024), „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021), „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023)

 


Karkut-A.-zdjęcie-1-1200x800.jpg

Rejestracja (recepcja) to pierwszy kontakt pacjenta ze świadczeniodawcą – od tego jak pacjent zostanie przyjęty i obsłużony podczas rejestracji zależy czy w ogóle skorzysta z usługi medycznej, czy zrezygnuje nawet z zapisania się na proponowany termin, czy też zgłosi się na umówiony termin i będzie właściwie przygotowany do wizyty, badania czy zabiegu.
Z tych względów bardzo ważne jest, aby proces rejestracji zorganizowany był w taki sposób aby ułatwiał skorzystanie z oferowanych przez placówkę medyczną usług, a nie stanowił dla pacjenta dodatkowej bariery.
Z tych względów warto wskazać na elementy decydujące o prawidłowej organizacji rejestracji, odnoszące się do kilku najważniejszych kwestii dot. pomieszczeń, elementy organizacyjne, czy dot. personelu i zakresu zbieranych informacji.

elementy przestrzenne (lokalowe)

  • rozmieszczenie stanowisk rejestracji (okienka, boksy) w sposób zapewniający ochronę informacji podawanych przy rejestracji przed innymi rejestrującymi się oraz oczekującymi na rejestrację (odpowiednie odległości między okienkami i dystans od osób oczekujących);
  • dostosowanie infrastruktury rejestracji do potrzeb osób z niepełnosprawnościami (obniżone pulpity, dostęp do biletomatu, możliwość skorzystania z pomocniczych systemów komunikacyjnych np. system Braille’a, języka migowego itp.);
  • wyodrębnienie strefy obsługi bezpośredniej (przy ladzie lub okienkach) i tzw. back office, gdzie odbierane są telefony, maile itp. Strefy te powinny być oddzielone tak aby pracownicy nawzajem się nie słyszeli i nie przeszkadzali sobie.

elementy organizacyjne

  • rozdzielenie funkcjonalne różnych sposobów rejestracji: osobistej, telefonicznej i elektronicznej (osoby obsługujące pacjentów przy okienku jednocześnie nie powinny odbierać telefonów czy odpowiadać na maile);
  • wyodrębnienie stanowiska dla obsługi osób z uprawnieniami szczególnymi (obsługa tych pacjentów zajmuje więcej czasu i wymaga szczególnej wiedzy);
  • zapewnienie możliwości konsultacji z kierownikiem / lekarzem / koordynatorem (wsparcia decyzyjnego) w sytuacjach nietypowych

elementy dot. personelu

  • zatrudnianie w rejestracji pracowników ze szczególnymi cechami osobowościowymi ( powinny to być osoby cierpliwe, kontaktowe, empatyczne i odporne na stres);
  • opracowanie niezbędnych procedur zapewniających sprawny i zgodny z przepisami proces rejestracji.

zakres informacji przetwarzanych podczas rejestracji

Bardzo istotną kwestią jest również zakres informacji jakie przetwarzane są podczas rejestracji. Należy ograniczyć się wyłącznie do danych niezbędnych do:

  • przeprowadzenia zapisu na wizytę (dane osobowe, rodzaj poradni/ oddziału/ pracowni, skierowanie)
  • potwierdzenia dodatkowych uprawnień pacjenta
  • do zmiany terminu wizyty
  • właściwego przygotowania do wizyty / badania / zabiegu.

Rzecznik Praw Pacjenta wielokrotnie uznawał, że pozyskiwanie już na etapie rejestracji zbyt szczegółowych informacji dotyczących stanu zdrowia, objawów choroby itp. narusza prawa pacjenta. Są to informacje zastrzeżone dla osób wykonujących zawody medyczne, a pracownicy rejestracji nimi nie są, dlatego też nie są oni uprawnieni do kwalifikowania na wizytę czy też odmowy przyjęcia przez lekarza. Niedopuszczalne jest również komentowanie zachowania, wyglądu czy percepcji pacjenta, jego opiekunów bądź osób towarzyszących.

Podczas rejestracji pacjent powinien otrzymać niezbędne informacje dotyczące daty i godziny umówionej wizyty czy innego świadczenia, miejsca gdzie będzie ona zrealizowane (adresu, piętra numeru gabinetu itp.).

Dobrą praktyką jest też aby w rejestracji dostępne były informacje o rodzajach świadczeń udzielanych w placówce, adresach miejsc wykonywania zlecanych badań diagnostycznych, dokumentach koniecznych przy przyjęciu do lekarza, ubezpieczeniu zdrowotnym, odpłatności za świadczenia, zasadach udostępniania dokumentacji medycznej i innych dotyczących organizacji udzielania świadczeń.

 

artykuł został pierwotnie opublikowany na portalu receptanaprawo.pl  

 

Anna Karkut

——————-

Anna Karkut – prawnik (Uniwersytet Gdański) i menedżer w ochronie zdrowia (Podyplomowe Studium Ekonomiki Zdrowia Uniwersytetu Warszawskiego, Podyplomowe Studia Zarządzania w Jednostkach Samorządu Terytorialnego Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku); certyfikowany audytor systemu zarządzania jakością, doświadczony Administrator Bezpieczeństwa Informacji.

Ekspert Receptanaprawo.pl. i wykładowca Ośrodka Kształcenia NIL.

Specjalizuje się w zakresie doradztwa i szkoleń w zakresie kontraktowania, realizacji i rozliczania umów świadczeń finansowanych ze środków publicznych, praw pacjenta, ochrony danych osobowych i zarządzania jakością w opiece zdrowotnej. Świadczy usługi w zakresie zarządzania na rzecz dużych podmiotów leczniczych.

Współautorka podręcznika „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021) oraz poradników „Wykonywanie zawodów lekarza i pielęgniarki w Polsce przez medyków z Ukrainy. Poradnik dwujęzyczny” (2022) i „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023)

 


Kolankieiwcz-wykład--1200x1905.jpg

Nasz Lider adw. Karol Kolankiewicz poprowadzi praktyczne szkolenia w maju 2024r., w tym:

w dniu 7 maja 2024r.

Gdy pacjent wzywa do zapłaty odszkodowania.

Jak się bronić przed nieuzasadnionymi roszczeniami?

PROGRAM SZKOLENIA

  • Zasady postępowania w odpowiedzi na zgłoszone roszczenie (m.in. zebranie i analiza dowodów, opracowanie odpowiedzi na wezwanie do zapłaty) – praktyczne wskazówki.
  • Wykorzystanie polisy OC – współpraca z zakładem ubezpieczeń.
  • Ugoda i mediacje w celu zakończenia sprawy.
  • Zasady postępowania w toku sprawy sądowej (m.in. ważne terminy, etapy postępowania, koszty postępowania, odpowiedź na pozew, wnioski dowodowe w sprawie przed sądem, zastrzeżenia do opinii biegłego, przebieg rozprawy, odwołanie od wyroku sądu I instancji)
szkolenie ODPŁATNE – zapisy TUTAJ 

 

w dniu 13 maja 2024r.

Czego nie można wpisywać do dokumentacji medycznej ?

PROGRAM SZKOLENIA

  • co i kiedy można, a czego nie można wpisywać do dokumentacji medycznej?
  • jakie wpisy pomogą potwierdzić przestrzeganie praw pacjenta?
  • które wpisy może zakwestionować NFZ i Rzecznik Praw Pacjenta?
szkolenie BEZPŁATNE – zapisy TUTAJ 

 

w dniu 21 maja 2024r.

Agresywny pacjent w gabinecie – prawo po stronie lekarza i pielęgniarki

PROGRAM SZKOLENIA

  • Wprowadzenie – podstawowe pojęcia.
    Ochrona lekarza i pielęgniarki jako funkcjonariusza publicznego w prawie karnym.
    Lekarz i pielęgniarka jako pokrzywdzony w sprawie karnej – praktyczne wskazówki postępowania.
    Obrona dobrego imienia, naruszenia nietykalności cielesnej i zdrowia w prawie cywilnym.
    Lekarz i pielęgniarka jako poszkodowani w sprawie cywilnej – praktyczne wskazówki postępowania.
szkolenie ODPŁATNE – zapisy TUTAJ 

ISPOZ 2017. Wszystkie prawa zastrzeżone.