Newsy

Kolankiewicz-K.-_7545-1200x800-1.jpg

Coraz częściej w placówkach medycznych można zaobserwować asystentów medycznych. Pojawiają się w związku z tym pytania o uprawnienia takiego asystenta.

W świetle przepisów asystent medyczny nie jest odrębnym zawodem – on jedynie wykonuje pewną rolę w placówce. Placówki medyczne, które korzystają z pomocy asystentów medycznych, mają pewną swobodę organizowania pracy asystenta zgodnie ze swoimi potrzebami – granicą jest w zasadzie jedynie i aż konieczność posiadania określonych uprawnień, aby udzielać określonych świadczeń czy w nich uczestniczyć.

kto może być asystentem medycznym

Asystentem medycznym może być:
1. osoba wykonująca zawód medyczny, np. pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, czy fizjoterapeuta – wtedy taki asystent może wykonywać czynności do których ma uprawnienie w ramach danego zawodu np. może wykonywać czynności „przypisane” pielęgniarce, gdy wykonuje zawód pielęgniarki (gdy ma prawo wykonywania zawodu pielęgniarki )
2. inna osoba – która nie wykonuje żadnego z zawodów medycznych – taki asystent może wykonywać jedynie czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

w czym pomoże asystent medyczny

Nieliczne przepisy wskazują i opisują uprawnienia asystenta do dokonywania czynności pomocniczych przy udzielaniu i dokumentowaniu świadczeń,.
Wyłącznie osoba wpisana do Rejestru Asystentów Medycznych w imieniu lekarza, który go do tego upoważnił, ma uprawnienia do:

  1. wystawiania recept (e-recepta)
  2. wystawiania zleceń na zaopatrzenie i zleceń naprawy wyrobów medycznych (e-zlecenie),
  3. wystawiania skierowań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 59aa ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (e-skierowanie),
  4. dokonywania wpisów w Karcie Szczepień, o której mowa w art. 21a ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
  5. wystawiania zaświadczeń lekarskich, w imieniu lekarza i na podstawie danych dotyczących orzeczonej czasowej niezdolności do pracy zawartych w sporządzonej przez niego dokumentacji medycznej (e-ZLA)

Powyższe upoważnienie może być udzielone przez lekarza na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Możliwe jest udzielenie kolejnych upoważnień na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy wobec tej samej osoby. Możliwe jest także cofnięcie upoważnienia przez lekarza w każdym czasie.

inne czynności pomocnicze

Asystent medyczny może uczestniczyć przy udzielaniu świadczeń wtedy, gdy jest to niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia, np. gdy pomaga przytrzymać pacjenta podczas badania czy obsługuje aparaturę.
Pośród innych czynności pomocniczych wymienia się:

  • pomoc w kontakcie z pacjentem – przypomnienie o wizycie, zawiadomienie o odwołaniu lub zmianie terminu wizyty, czy może przekazywać informacje przypominające o konieczności zabrania wyników badań na wizytę, czy o konieczności pozostawania na czczo w dniu badania, itp.
  • weryfikację tożsamości i uprawnień pacjenta – prośba o okazanie dowodu osobistego + legitymacji inwalidy wojennego i przekazuje lekarzowi potwierdzenie;
  • sporządzanie sprawozdań wynikających ze statystyki publicznej, przekazywanych do NFZ
  • obsługa i rejestracja pacjentów
  • faktyczne wydawanie dokumentacji medycznej na żądanie pacjenta, archiwizacja dokumentacji medycznej, włączanie i wprowadzanie wyników badań diagnostycznych udostępnionych przez pacjentów do indywidualnej dokumentacji medycznej
  • przyjmowanie i weryfikacja deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ;
  • przyjmowanie innych oświadczeń od pacjentów.
  • dokonywanie technicznych zapisów w dokumentacji podczas badania lekarskiego w gabinecie – na wyraźne polecenie lekarza – to co lekarz mówi i to co opowiada pacjent.

 

adw. Karol Kolankiewicz

artykuł został pierwotnie opublikowany na Receptanaprawo.pl  

 

————————-
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym, prawem karnym i ochroną danych osobowych. Od 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego m. in. dla Ośrodka Kształcenia NIL;

Ekspert – autor ponad 20 praktycznych kursów e-learningow’ych dla Receptanaprawo.pl, w tym:

Jakie informacje dla pacjenta ma obowiązek zamieścić placówka medyczna„, „Rejestracja medyczna – jakość usług i bezpieczeństwo pacjenta„, „Lekarz wobec agresji – ochrona w prawie karnym”, „5 najczęstszych błędów personelu w toku realizacji kontraktu z NFZ„, „Teleporada – jak unikać błędów przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych?”,  „Kiedy lekarz może odstąpić od leczenia?”, czy „Rejestracja medyczna – podstawowe obowiązki i zadania

Współautor praktycznych publikacji m.in.:

„Jak bezpiecznie udostępniać dokumentację medyczną” (2024), „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021), „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023); Gdy pacjent wzywa do zapłaty – jak się bronić przed roszczeniami? (2024)


IMG_7546-1200x800.jpg

Lekarz podczas wystawiania zwolnienia lekarskiego tzn. podczas wystawiania zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy:

  1. z powodu choroby,
  2. podczas pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym (udzielającym świadczeń stacjonarnie i całodobowo)
  3. z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny

musi kierować się określonymi zasadami zawartymi w art. 53 i nast. ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Zaświadczenie lekarskie jest wystawiane w formie dokumentu elektronicznego zgodnie ze wzorem ustalonym przez ZUS, za pośrednictwem dedykowanego systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ZUS.

obowiązki lekarza

Przypomnieć trzeba, że orzekanie o czasowej niezdolności do pracy:

  • powinno nastąpić po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny;
  • musi zostać odpowiednio odnotowane w dokumentacji medycznej.

Tryb i sposób orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczenia lekarskiego szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim.

Lekarz wydając ww. orzeczenie o niezdolności do pracy ma obowiązek brać pod uwagę wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasową niezdolność do pracy ubezpieczonego (pacjenta), ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i warunków pracy (§ 3 ww. rozporządzenia).

Przeprowadzenie ww. postępowania przez lekarza musi zostać odpowiednio dokumentowane w indywidualnej dokumentacji medycznej ubezpieczonego (pacjenta).

możliwość kontroli wystawiania zwolnień

Trzeba pamiętać, że pracodawca może wystąpić do ZUS o przeprowadzenie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności pracownika do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich dla celów wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy.
W celu kontroli lekarz orzecznik ZUS może m.in. przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego, skierować na badanie specjalistyczne czy zażądać udostępnienia dokumentacji medycznej od lekarza wystawiającego zaświadczenie lekarskie dotyczącej ubezpieczonego.
Skutkiem ww. kontroli ZUS może być utrata przez lekarza uprawnień do wystawiania ww. zaświadczeń.

adw. Karol Kolankiewicz

artykuł został pierwotnie opublikowany na Receptanaprawo.pl  

 

————————-
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym, prawem karnym i ochroną danych osobowych.

Nieprzerwanie od 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego m. in. dla Ośrodka Kształcenia NIL;

Ekspert Receptanaprawo.pl 

Współautor publikacji m.in. „Jak bezpiecznie udostępniać dokumentację medyczną” (2024), „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021), „Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023); Gdy pacjent wzywa do zapłaty – jak się bronić przed roszczeniami? (2024)


detective-1424831_640.png

Prawidłowość wystawiania zwolnień lekarskich (orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby) podlega kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – kontrolę wykonują lekarze orzecznicy ZUS (art. 59 i nast. ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).

Przypomnieć trzeba, że w toku kontroli lekarz orzecznik ZUS może m.in. zażądać od lekarza wystawiającego zaświadczenie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie.

cofnięcie upoważnienia

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wystawianiu zwolnień lekarskich, w szczególności gdy zaświadczenie lekarskie zostało wystawione:

  1. bez przeprowadzenia bezpośredniego badania ubezpieczonego,
  2. bez udokumentowania rozpoznania stanowiącego podstawę orzeczonej czasowej niezdolności do pracy

 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może, w formie decyzji, cofnąć upoważnienie do ich wystawiania, na okres nieprzekraczający 12 miesięcy od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
Od powyższej decyzji ZUS, można złożyć odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego

obowiązki lekarza

Przypomnieć trzeba, że orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne lub o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny:

1. powinno nastąpić po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny;

2. musi zostać odpowiednio dokumentowane w dokumentacji medycznej.

Tryb i sposób orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczenia lekarskiego szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim.

Lekarz wydając orzeczenie ma obowiązek brać pod uwagę wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasową niezdolność do pracy ubezpieczonego (pacjenta), ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i warunków pracy (§ 3 ww. rozporządzenia w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy).

adwokat Karol Kolankiewicz

————————–
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym i ochroną danych osobowych; nieprzerwanie do 2009r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych;
Współautor publikacji książkowych:
„Kodeks Etyki Lekarskiej. Komentarz” (2021),
„Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021),
„Wykonywanie zawodów lekarza i pielęgniarki w Polsce przez medyków z Ukrainy. Poradnik dwujęzyczny” (2022),
„Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023).


Wykonywania-zawodu-przez-lekarza-z-Ukrainy.jpg

Wychodząc naprzeciw potrzebom coraz liczniejszej grupy cudzoziemców, w szczególności obywateli Ukrainy, którzy chcą wykonywać zawód lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki czy położnej w Polsce, przygotowaliśmy poradnik przybliżający podstawowe zagadnienia prawne regulujące wykonywanie tych zawodów.

W założeniu poradnik ma stanowić podstawową pomoc dla osób mających wykształcenie medyczne zdobyte w innym kraju niż Polska, chcących wykonywać zawód lekarza lub pielęgniarki w ramach naszego systemu ochrony zdrowia. Znajomość przepisów i zasad udzielania świadczeń zdrowotnych jest niezbędna dla prawidłowego sprawowania opieki nad pacjentami, w czym, mamy nadzieję, pomocny okaże się poradnik

Opracowanie zawiera omówienie:

  • aspektów formalnych poprzedzających uzyskanie prawa wykonywania tych zawodów;
  • zasadnicze akty prawne;
  • kluczowe instytucje kształtujące system opieki zdrowotnej w naszym kraju;
  • najistotniejsze kwestie odnoszące się do udzielania świadczeń zdrowotnych ww. grupy personelu medycznego.
  • podstawowe zasady wykonywania zawodów lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki i położnej;
  • wzajemne korelacje wynikające z konieczności współpracy przedstawicieli tych zawodów w procesie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.

Poradnik został napisany prostym językiem – w dwóch wersjach językowych (także w języku ukraińskim) –  dotychczas brak na rynku podobnej publikacji, ujmującę powyższe zagadnienia w tak usystematyzowany sposób.

 

Więcej informacji https://www.profinfo.pl/sklep/wykonywanie-zawodow-lekarza-i-pielegniarki-w-polsce-przez-medykow-z-ukrainy-poradnik-dwujezyczny,193122.html

 

 

 


shutterstock_82676311-1200x800.jpg

Lekarz przy podejmowaniu decyzji o wydaniu orzeczenia o stanie zdrowia (w tym zwolnienia lekarskiego) powinien być wolny od nacisków przełożonych, pacjentów, ich opiekunów i osób trzecich. Konieczne jest zachowanie autonomii lekarza w tych działaniach.

Przypomnieć trzeba, że wydawanie orzeczeń i opinii o stanie zdrowia jest jednym z przejawów wykonywania zawodu lekarza. Orzekanie o czasowej niezdolności do pracy powinno być realizowane z należytą starannością, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej oraz w zgodzie z zasadami etyki zawodowej.

Zgodnie z treścią art. 41 KEL każde zaświadczenie lekarskie lub inny dokument medyczny być zgodna z wiedzą i sumieniem lekarza, nadto nie może być on formułowana przez lekarza pod presją lub w oczekiwaniu osobistych korzyści.

Sposób i tryb orzekania w powyższej kwestii reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim, zgodnie z którym:

  • wydanie orzeczenia następuje po przeprowadzeniu postępowania diagnostyczno-leczniczego;
  • przy orzekaniu należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasową niezdolność do pracy;
  • należy uwzględnić rodzaj i warunki wykonywanej pracy;
  • wydanie orzeczenia jest odnotowywane w indywidualnej dokumentacji medycznej.

Dokumentem zawierającym treść orzeczenia o czasowej niezdolności do pracy jest zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad chorym członkiem rodziny. Jest to dokument elektroniczny przekazywany za pomocą platformy PUE bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który przesyła odpowiednią informację do pracodawcy.

Zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy wystawia się:

  • wyłącznie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny, co nie wyklucza możliwości jego wystawienia w drodze teleporady;
  • na okres obejmujący wskazaną liczbę dni – co do zasady – rozpoczynający się po dniu badania;
  • na czas, w którym ubezpieczony ze względu na jego stan zdrowia lub stan zdrowia członka rodziny powinien powstrzymać się od pracy, jednak nie dłuższy niż do dnia, w którym jest niezbędne przeprowadzenie ponownego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub członka rodziny.

Znajomość podstawowych zasad orzekania i opiniowania o stanie zdrowia jest szczególnie istotna z uwagi na to, że skutkuje nabyciem uprawnień do świadczeń określonych m.in. w przepisach ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Lekarz jest zatem wystawcą swego rodzaju czeku lub weksla, na podstawie którego ubezpieczony ma dostęp np. do świadczeń pieniężnych, odszkodowań itp.

Dlatego tak bardzo istotne jest aby lekarz przy podejmowaniu decyzji w przedmiotowym zakresie był swobodny w swoich decyzjach, nie poddawał się presji i sugestiom pacjentów ani ich opiekunów, którzy nierzadko próbują wpływać na decyzję lekarza nie tylko w kwestii wydania takiego orzeczenia ale również w zakresie jego treści.

Należy podkreślić, że lekarz jest autonomiczny w tych decyzjach i przy ich podejmowaniu powinien kierować się jedynie przesłankami wyżej wskazanymi, nie uwzględniając próśb, nalegań ani żądań pacjentów bądź ich opiekunów, którzy niejednokrotnie próbują wymusić wydanie takiego orzeczenia w sytuacjach nieuzasadnionych bądź przedłużenie okresu objętego orzeczeniem albo też wydanie go „na zapas”.

Reasumując trzeba przypomnieć, że ZUS może przeprowadzać kontrolę zwolnienia lekarskiego w dwóch zakresach:

  • prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy;
  • prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich.

Stwierdzenie nieprawidłowości przy orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy może skutkować dla lekarza odpowiedzialnością karną za poświadczenie nieprawdy (art. 271 k.k.) – w przypadku, gdy działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, grozi mu nawet 8 lat więzienia.

Anna Karkut

———————————————————————
Anna Karkut – absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Podyplomowego Studium Ekonomiki Zdrowia Uniwersytetu Warszawskiego i Podyplomowych Studiów Zarządzania w Jednostkach Samorządu Terytorialnego Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. Menedżer jednostek opieki zdrowotnej, certyfikowany audytor systemu zarządzania jakością, doświadczony Administrator Bezpieczeństwa Informacji.
Prowadzi własną działalność doradczą i szkoleniową w zakresie: kontraktowania świadczeń finansowanych ze środków publicznych oraz zasad realizacji i rozliczania umów z NFZ, praw pacjenta, ochrony danych osobowych, zarządzania jakością w opiece zdrowotnej. Świadczy usługi w zakresie zarządzania na rzecz dużych podmiotów leczniczych.
Współautorka podręcznika „Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (Wolters Kluwer Polska, 2021).


heart-health-1-1200x744.jpg

Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na zapytanie potwierdziło prawidłowość stanowiska ISPOZ zawartego w naszej opinii prawnej.

Powyższe może pomóc wielu lekarzom, którzy w odpowiedzi na apele o ograniczenie bezpośredniej osobistej styczności z pacjentami, takie zwolnienia wystawili.

Poniżej zamieszczamy tekst odpowiedzi Min. Zdrowia oraz naszą opinię

Stanowisko DeZ w MZ

ISPOZ zwolnienie lekarskie w drodze teleporady OPINIA

Karol Kolankiewicz
adwokat, Prezes Zarządu ISPOZ

————–
od 2008 roku nieprzerwanie świadczy pomoc prawną dla Okręgowej Izby Lekarskiej w Gdańsku; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym i ochroną danych osobowych, jak również w sprawach karnych, odszkodowawczych oraz związanych z ochroną dóbr osobistych; prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych;


ISPOZ 2017. Wszystkie prawa zastrzeżone.