Od dnia 8 stycznia 2021r. obowiązującą formą skierowania na świadczenia finansowane ze środków publicznych jest forma elektroniczna tzn. e-skierowanie. Jest to kolejny element Elektronicznej Dokumentacji Medycznej (EDM).

kiedy e-skierowanie

E-skierowanie wystawiane jest na następujące świadczenia:

1. ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne (z wyłączeniem porady specjalistycznej – logopedia),

2. badania diagnostyczne:
a) echokardiograficzne płodu
b) endoskopowe przewodu pokarmowego
c) medycyny nuklearnej (również na badania finansowane ze środków innych niż środki publiczne)
d) rezonansu magnetycznego,
e) tomografii komputerowej (również na badania finansowane ze środków innych niż środki publiczne)

3. leczenie szpitalne w szpitalu, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych

papierowe skierowanie

Papierowa forma skierowania jest dopuszczalna w następujących sytuacjach:

1. na inne niż powyżej wymienione świadczenia np. na leczenie uzdrowiskowe, świadczenia rehabilitacyjne czy do szpitala psychiatrycznego
2. gdy brak dostępu do Systemu e-Zdrowia, np. w przypadku awarii tego systemu, systemu gabinetowego Podmiotu lub sieci Internet, czy podczas wizyty domowej, gdy nie ma możliwości technicznych do wystawienia e-skierowania,
3. gdy skierowanie dla osoby o nieustalonej tożsamości,
4. gdy skierowanie wystawia lekarz, pielęgniarka lub położna z innego państwa UE (tymczasowo i okazjonalnie udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce),
5. gdy badania diagnostyczne/procedury wykonywane są pacjentowi przez świadczeniodawcę jako świadczenia wewnętrzne np. finansowane jako element porady specjalistycznej, czy diagnostyki w ramach DILO, tj. w sytuacji gdy pacjent nie wybiera samodzielnie realizatora tych badań diagnostycznych/procedur, wówczas takie badania/ procedury (w tym również ww. badania medycyny nuklearnej, TK, RM, endoskopowe przewodu pokarmowego czy badania echokardiograficzne płodu) -> realizowane są w oparciu o zlecenia wewnętrzne na dotychczasowych zasadach – nie wystawia się e-skierowań.

Pomimo, że pilotaż e-skierowania zakończył się 30 września 2019 roku i od tego momentu zaczęło się wdrożenie e-skierowania w całym kraju rozwiązanie to nie jest pozbawione wad i wymaga jeszcze zmian.

porada logopedyczna

Tuż przed wprowadzeniem obligatoryjnej elektronicznej formy e-skierowania nastąpiło wyłączenie porady logopedycznej z obowiązku kierowania na nią za pomocą e-skierowania –> mimo, że jest to świadczenie gwarantowane i finansowane ze środków publicznych.

Powodem tego jest fakt, że porady specjalistycznej z zakresu logopedii może udzielać osoba fizyczna, która wykonuje zawód medyczny inny niż zawód lekarza, pielęgniarki lub położnej i udziela świadczeń zdrowotnych w ramach wykonywanej działalności gospodarczej, niemniej jednak nie wykonuje działalności leczniczej, tym samym nie ma obowiązku rejestrowania swojej działalności w Rejestrze Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą. Z kolei możliwość zarówno wystawiania jak i realizacji e-skierowania wystawianego w SIM jest związana z podłączeniem się do systemu e-zdrowie (P1), a to kolei jest możliwe tylko w przypadku posiadania konta w Rejestrze Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą.

badania radiologiczne

Na kolejny problem wskazują radiolodzy. Lekarz kierujący na badanie radiologiczne – wystawiający e-skierowanie – nie może wskazać jaki narząd (obszar ciała) ma zostać zbadany –> brak takiej rubryki.

Niektórzy lekarze wpisują tę informację np. razem z celem skierowania, ale w większości skierowań brak tej kluczowej informacji, co może prowadzić do powtarzania badań lub diagnozowania nie tego obszaru, który powinien być badany.

W przypadku badania PET konieczne okazuje się, oprócz podstawowych danych wymaganych na każdym e-skierowaniu, uzupełnienie w polu opisowym e-skierowania następujących, dodatkowych informacji, niezbędnych do przeprowadzenia tego badania:

• rozpoznanie histopatologiczne,
• rozpoznanie kliniczne;
• epikryza;
• informacje o dotychczasowym leczeniu: chirurgicznym, chemioterapii, radioterapii, hormonoterapii;
• informacje o poprzednich badaniach obrazowych: USG, TK, MRI, scyntygrafii, PET;
• informacja o problemie klinicznym, jaki ma wyjaśnić badanie;
• istotne informacje dodatkowe (cukrzyca, pacjent na insulinie, pacjent na lekach doustnych, ciąża, karmienie piersią, nadczynność tarczycy, niewydolność krążenia, niewydolność nerek, klaustrofobia, wzrost, waga, leczenie G-CSF).

Oczywiście umieszczenie tylu danych w niedostosowanym do tego formularzu e-skierowania jest kłopotliwe, dlatego zaproponowano szablon ułatwiający wpisywanie tych informacji, wskazując jednocześnie, że nieuzupełnienie ww. danych spowoduje brak możliwości wykonania badania PET i konieczność wystawienia przez lekarza kierującego nowego e-skierowania dla danego pacjenta uwzględniającego ww. dane – komunikat Ministerstwa Zdrowia z dnia 18.01.2021 dot. e-skierowania na badanie PET.

skierowanie w czasie stanu epidemii

Należy zwrócić uwagę, że podczas obowiązywania stanu epidemii, możliwe jest również przedłożenie świadczeniodawcy przez pacjenta:

• podstawowych informacji zawartych w e-skierowaniu oraz klucza dostępu do e-skierowania;
• albo numeru identyfikującego skierowanie;
• albo łącznie kodu dostępu do e-skierowania oraz numeru PESEL.

W takim przypadku pacjent może przekazać te dane np. za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, jednocześnie składając oświadczenie o niedokonaniu zgłoszenia w celu udzielenia świadczenia zdrowotnego u innego świadczeniodawcy na podstawie tego e-skierowania.

W praktyce świadczeniodawca widzi, że e-skierowanie, którego pacjent już użył (zarejestrował się w innej placówce) ma status „w realizacji” i nie może zostać wykorzystane powtórnie bez uprzedniej zmiany jego statusu na „wystawione” (np. poprzez odwołanie rejestracji przez pacjenta w poprzedniej placówce).

szczepienie przeciw COVID-19

Skierowanie na szczepienie przeciw COVID-19, pomimo, że wystawiane jest w formie elektronicznej, nie stanowi skierowania w rozumieniu ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jest to rodzaj zaproszenia na wykonanie szczepienia przeciwko Covid-19 –> tak właśnie głosi komunikat na Portalu Gov.pl

podstawy prawne

Obecnie kwestię wystawienia skierowania regulują następujące akty prawne:

• ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
• ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem rozwiązań w obszarze e-zdrowia;
• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii;
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania;
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2019 r. w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej.

 

Skierowania niezależnie od formy (papierowe i elektroniczne) wystawione przed 8.01.2021 r. zachowują ważność.

Anna Karkut

menedżer ochrony zdrowia, prawnik 

 

---

Anna Karkut – prawnik – absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego (2004r.) i menedżer ochrony zdrowia  – absolwentka Podyplomowego Studium Ekonomiki Zdrowia Uniwersytetu Warszawskiego i Podyplomowych Studiów Zarządzania w Jednostkach Samorządu Terytorialnego Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku; menedżer jednostek opieki zdrowotnej w dużych podmiotach leczniczych; certyfikowany audytor systemu zarządzania jakością; doświadczony Administrator Bezpieczeństwa Informacji; specjalistka w zakresie doradztwa i szkoleń w zakresie: kontraktowania świadczeń finansowanych ze środków publicznych oraz zasad realizacji i rozliczania umów z NFZ, praw pacjenta, ochrony danych osobowych, zarządzania jakością w opiece zdrowotnej.