W obecnym stanie prawnym „asystent medyczny” to wciąż funkcja, jaką można pełnić w ochronie zdrowia, a nie zawód, choć jak wynika z doniesień medialnych w Ministerstwie Zdrowia rozpoczęto rozmowy nad koncepcją stworzenia nowego zawodu medycznego mającego wspierać pracę „białego personelu”. Niezależnie od tego w jakim kierunku potoczą się te rozmowy, już dziś ustawodawca widząc potrzebę tego wsparcia, wprowadził regulacje prawne pozwalające na wykonywanie pewnych czynności, którymi nie muszą się już zajmować lekarze.

upoważnienie dot. recept i skierowań

I tak lekarz (i tylko lekarz) może udzielić upoważnienia do wystawiania recept (o których mowa w art. 2 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia – tzw. e-recepty) lub skierowań (określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 59aa ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – tzw. e-skierowań), w jego imieniu osobie wykonującej czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych (o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – art. 41a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty).

upoważnienie dot. zaświadczeń lekarskich

Wystawiający zaświadczenie lekarskie, który ma utworzony profil informacyjny, może udzielić upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich, w jego imieniu i na podstawie danych dotyczących orzeczonej czasowej niezdolności do pracy zawartych w sporządzonej przez niego dokumentacji medycznej (art. 54a ust. 1 pkt 2 z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) osobie wykonującej czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, tj. innej osobie wykonującej czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, a także czynności związanych z utrzymaniem systemu teleinformatycznego, w którym przetwarzana jest dokumentacja medyczna, i zapewnieniem bezpieczeństwa tego systemu, na podstawie upoważnienia administratora danych.

upoważnienie na czas określony

Upoważnienie do wystawiania recept lub skierowań może być udzielone na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, przy czym po upływie tego okresu można udzielić kolejnych upoważnień na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Upoważnienie to może być w każdym czasie cofnięte przez lekarza lub podmiot wykonujący działalność leczniczą. Cofnięcie upoważnienia do wystawiania recept lub skierowań przez podmiot wykonujący działalność leczniczą następuje po uprzednim uzgodnieniu z lekarzem.
Podobnie, upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich, także może być udzielone na czas określony, na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, przy czym po upływie tego okresu można udzielać kolejnych upoważnień na okresy nie dłuższe niż 12 miesięcy. Upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich może być w każdym czasie cofnięte przez wystawiającego zaświadczenie lekarskie (art. 54a ust. 2 z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).

Udzielanie upoważnień następuje za pośrednictwem Rejestru Asystentów Medycznych, na zasadach określonych w ww. ustawie o systemie informacji w ochronie zdrowia.

odpowiedzialność

Od dnia udzielenia upoważnienia do wystawiania recept lub skierowań do dnia jego cofnięcia albo wygaśnięcia osoba upoważniona jest obowiązana do zapewnienia zgodności danych zamieszczonych na tych receptach i skierowaniach z danymi zawartymi w dokumentacji medycznej.

Od dnia udzielenia upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich do dnia jego cofnięcia albo wygaśnięcia wystawiający zaświadczenie lekarskie ponosi odpowiedzialność wynikającą z przepisów ww. ustawy o świadczeniach pieniężnych za skutki nieprawidłowego wystawienia zaświadczenia lekarskiego przez osobę upoważnioną.

dostęp do danych o stanie zdrowia

Osoby upoważnione do wystawiania recept lub skierowań:
1) mogą być dopuszczone do przetwarzania danych osobowych zawartych w tych dokumentach po wydaniu im przez podmiot wykonujący działalność leczniczą upoważnienia do przetwarzania danych osobowych;
2) mogą być obecne przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych;
3) są obowiązane do zachowania poufności wszelkich informacji i danych uzyskanych w związku z wystawianiem recepty lub skierowania. Zachowanie poufności obowiązuje również po śmierci pacjenta (art. 41a ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty).

Tak że w zakresie zaświadczeń lekarskich, osoby upoważnione, mogą być dopuszczone do przetwarzania danych osobowych zawartych w tych dokumentach – po wydaniu im przez podmiot wykonujący działalność leczniczą upoważnienia do przetwarzania danych osobowych. Osoby te mogą być obecne przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych oraz są obowiązane do zachowania poufności wszelkich informacji i danych uzyskanych w związku z wystawianiem zaświadczenia lekarskiego. Zachowanie poufności obowiązuje również po śmierci ubezpieczonego (art. 54a ust. 6-7 z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).

Leszek Kubicz                                             Beata Urbańska
radca prawny                                           radca prawny

___________________________________

Leszek Kubicz od wielu lat zajmuje się problematyką prawa medycznego i systemu ochrony zdrowia w Polsce. Odbył aplikację radcowską w latach 2002 – 2005; od marca 2006r. radca prawny, wykonujący zawód w formie własnej kancelarii założonej w kwietniu 2006 r. Autor kilkunastu analiz, komentarzy i wzorów pism z dziedziny prawa medycznego i innych gałęzi prawa. Prowadzi szkolenia zawodowych z problematyki prawa medycznego i wykonywania zawodów medycznych (https://fermus-kubicz.eu/).